Mijn zoektocht
Recentelijk ontdekte ik dat mijn telefoon mij door en door kent. Van intieme geheimen, idealen, persoonlijke worstelingen, mijn locatie en mijn agenda. Dit apparaat en de bedrijven die hierachter zitten weten werkelijk alles over mij. Wordt onze online privacy vertrapt op de smartphone door BigTech?
Is dit wel veilig? Wat doen ze eigenlijk met die gegevens? Verdienen ze daar geld aan, en hoe dan?
Deze vragen brachten mij op een zoektocht naar wat zich de laatste 10 jaar onder onze neus afspeelt. Mijn bevindingen leggen een ondoorzichtige en kwalijke werkelijkheid bloot en schijnen een negatief licht op de toekomst voor ons en onze kinderen.
Dit beeld deel ik graag, zodat u maatregelen kunt treffen om in de toekomst zorgenvrij online te zijn.
Op onderzoek uit
Gewapend met nieuwe inzichten ben ik online gaan speuren. Al snel stuitte ik op een ecosysteem van databedrijven en de handel in data. Het viel mij op dat de betrokken bedrijven voorzichtig met bewoordingen zijn. Wat deze bedrijven doen met onze data lijkt niet super integer. Verantwoordelijk en veilig omgaan met persoonsgegevens is een uitzondering.
Uw data?
U denkt misschien ‘Het is mijn telefoon en dus zijn het mijn gegevens’? ‘Mooi niet!’ zegt BigTech met een legertje dure advocaten in de aanslag. BigTech heeft de smartphone zo geprogrammeerd dat de gegevens van uw smartphone verzameld en verstuurd worden naar data handelaren. Die gegevens worden gecombineerd met andere persoonsgegevens die via andere kanalen zijn verzameld. Vervolgens wordt hier een persoonsprofiel van opgebouwd, dat wordt doorverkocht aan andere bedrijven. Hier zit een lucratief verdienmodel achter van advertentiebedrijven die uiteindelijk gerichte advertenties plaatsen.
Foute boel
Bedrijven hebben sluwe technologische en juridische manieren gevonden om uw gegevens te ontfutselen en houden zich niet aan de privacywetten. De meeste mensen hebben geen idee wat er met die gestolen gegevens gebeurt. Als men hier achter komt, volgt er vaak een geschrokken reactie. Het is foute bingo wat zich daar afspeelt. De verzamelde persoonsprofielen bevatten gedetailleerde gegevens over bijvoorbeeld uw voorkeuren en uw psychologische opbouw. Dat laatste gebruiken advertentiebedrijven om u te manipuleren.
U bent het product
De winst die gemaakt wordt met uw persoonlijke data is groot. Google, Facebook en vergelijkbare bedrijven zijn niet voor niks zo groot, rijk en machtig geworden. Deze bedrijven verkopen geen producten of services. Toch hebben deze bedrijven honderdduizenden mensen in dienst over de hele wereld en bieden ze dure ‘gratis’ services aan.
Hoe kan dat? Ze verdienen aan u omdat u het product bent. Meestal is het doel aankopen te laten doen. Dat mag, maar dan moeten deze bedrijven daar wel transparant over zijn, zich aan de wetten houden en de privacy van burgers respecteren. Dat gebeurt nu niet.
Betaalde producten ook niet goed?
Helaas ligt het probleem niet alleen bij ‘gratis’ producten. Ook de producenten van betaalde software, zoals Microsoft en Amazon, hebben ontdekt dat datahandel een mooi verdienmodel is. U betaalt voor uw Microsoft Office pakket en toch gebruikt Microsoft dat hele pakket om zoveel mogelijk data over u bij elkaar te schrapen. Office is één groot datalek en bijna niemand kan daar meer omheen. Microsoft heeft zelfs het lef om de Nederlandse overheid af te tappen. Lees dit artikel hierover van onderzoeksbureau PrivacyCompany.
Wat is het probleem?
Smartphones zijn niet zomaar telefoons: ze zijn een levend dagboek dat al uw bewegingen, telefoongesprekken, e-mails, gezondheid, berichten op sociale media en meer bijhoudt en registreert. In de smartphones zitten sensoren zoals een GPS- en bewegingssensor.
Op reguliere smartphones worden vooraf apps geïnstalleerd die u niet kunt verwijderen. Veel van die apps hebben diepgaande toegang tot uw smartphone dankzij machtigingen. Daarnaast bevatten veel apps softwarecode van derden waarmee gegevens worden verzameld zonder medeweten van de gebruiker.
Wat gebeurt daarmee?
Android verzamelt:
| Contact informatie | Gezondheid gegevens | Financiële data | Locatie |
| Gevoelige info | Contacten | Inhoud documenten | Browsing geschiedenis |
| Zoekgeschiedenis | Identifiers | Aankopen | Gebruiksgegevens |
Wetenschappelijk onderzoek
Operating systems – James Bond
Een besturingssysteem (operating system – OS) op uw smartphone, de naam zegt het al, bestuurt uw systeem. Om goed de smartphone te kunnen besturen heeft het OS uitgebreide rechten nodig op uw smartphone. Ook heeft het OS toegang tot alle sensoren van de smartphone. Daarbij gaat het om de camera, microfoon, locatie, beweging, Wifi, Bluetooth etc. Daarnaast heeft het OS toegang tot wachtwoorden en betalings- en gezondheidsgegevens. De ideale plek voor een spion is daarmee in het OS.
U betaalt voor uw smartphone en voor het besturingssysteem. Dat dit besturingssysteem vervolgens met uw gegevens aan de haal gaat, lijkt niet de bedoeling. Niet alleen is er geen respect voor uw privacy, maar blijkbaar is het normaal om klantgegevens te stelen. De grote winsten en de onwetendheid van de meeste consumenten geven een verkeerde stimulans aan deze bedrijven.
Android
Een professor uit de VS deed in 2018 uitgebreid onderzoek naar dataverzameling door Android. Daar kwam het volgende uit:
- Android stuurt in 24 uur 340 keer locatie-informatie naar Google.
- Android communiceert tien keer vaker met Google dan een iPhone met Apple.
- Google kan anonieme persoonlijke gegevens koppelen aan de gebruiker.
Vergelijking besturingssystemen
Een andere professor uit Ierland deed in 2021 twee keer onderzoek naar dataverzameling door Android, iOS en andere besturingssystemen. Daar kwam het volgende uit:
- Android is continu data aan het verzamelen, maar CalyxOS en LineageOS niet, waarbij CalyxOS er het beste uit komt.
- Op stand-by en met alle privacy instellingen aan verzamelt Android alsnog gegevens.
- Het telefoonnummer, device-nummer en simkaartnummer worden gedeeld met Apple en Google.
- Zowel iOS als Android verzamelen gegevens van de verschillende sensoren op de smartphone (zoals locatie, nabijheid van signalen etc.), ondanks dat de gebruiker zich hier expliciet voor heeft afgemeld.
- iOS verzamelt gegevens van apparaten in de buurt, bijvoorbeeld andere smartphones, de smarttelevisie en de wifi. Gebruikers kunnen zich hiervoor niet afmelden.
- De verzamelde gegevens worden gelinkt aan de gebruiker door de locatie, de naam, het e-mailadres, de betalingsgegevens en andere devices die de gebruiker bezit.
Ik pleit voor verplichte abonnementsmodellen, waarbij BigTech gebruikersgegevens standaard met rust laat. Ook moet er strikte handhaving van het verbod op dataverzameling komen met hoge boetes voor overtreders vanuit de overheid. Dit heeft lang genoeg geduurd. Tijd om op te staan en ons grondrecht terug te claimen!
Ook Edward Snowden deelt deze mening. De insiders weten het vaak het best.
Captain Privacy.